Süre Hesaplamaları, Tatiller ve Hukuki İşlemler: Yapay Zeka Destekli İnceleme

Hukuki işlemlerde süre hesaplamaları, tebligat işlemleri, adli tatil ve mali tatil gibi konular; doğru ve zamanında yerine getirilmesi gereken kritik uygulamalardır. Bu makalede, sürelerin ilk gününün tebliğ tarihi mi yoksa ertesi gün mü başladığı, internet üzerinden yapılan işlemlerde süre hesaplaması, 2025 yılına ait adli tatil, adli tatilde yapılabilecek işlemler ve mali tatilin süreler üzerindeki etkileri detaylandırılacaktır. Tüm bu süreçlerde, yapay zeka destekli teknolojilerin sunduğu imkanlar, hesaplamaların doğruluğunu ve hızını artırmaktadır.

Sürelerin İlk Günü: Tebliğ Tarihi mi, Ertesi Gün mü?

Süreler gün olarak belirlendiğinde, tebliğ (veya tefhim) edildiği gün süreye dahil edilmez. Yani, sürenin hesaplanması tebliğ tarihini takip eden günden başlar. Örneğin; 5 Ocak'ta tebliğ edilen bir işlem için verilen sürenin ilk günü 6 Ocak olarak hesaplanır.

Öte yandan, süre hafta, ay veya yıl gibi uzun dönemler olarak belirlendiyse, sürenin bitiş tarihi ilgili dönem içindeki karşılık gelen günün tatil saatinde sona erer. Eğer sürenin bitiş tarihi, başladığı güne denk gelen bir gün yoksa, bu durumda süre, ilgili ayın son günü tatil saatinde tamamlanır.

Resmi tatil günleri sürenin hesaplanmasına dahildir; ancak süre iş günü olarak belirlenmişse, resmi tatil günleri hesaplama dışı tutulur. Sürenin son gününün resmi tatil gününe denk gelmesi halinde, süre tatili takip eden ilk iş günü çalışma saati sonunda sona erer.

İnternet Üzerinden Yapılan İşlemlerde Süre Hesaplaması

İnternet ortamında gerçekleştirilen hukuki işlemlerde süre hesaplaması, geleneksel yöntemlerden farklılık göstermektedir. İnternet işlemlerinde süre, tatil saatinde (örneğin 17:30:00) değil, günün sonunda yani saat 23:59:59’da sona erer. Bu nedenle, internet üzerinden dava açma ya da kanun yolu başvuruları, süre ertesi güne sarkmadan 23:59:59’a kadar yapılabilmektedir.

2025 Adli Tatil: Tarihler ve İşleyiş

Adli tatil, Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 102. maddesi ve diğer ilgili kanunlar çerçevesinde düzenlenmektedir. 2025 yılı için adli tatil dönemi 20 Temmuz ile 31 Ağustos tarihleri arasına denk gelmektedir. Yeni iş ve dava dönemi ise 1 Eylül 2025 itibarıyla başlamaktadır.

Adli tatil döneminde, her adliyede nöbetçi mahkemeler görev yapmaktadır. Bu nöbetçi mahkemeler, tatil süresince yargı faaliyetlerinin aksamaması için çalışır; dolayısıyla dava açma, icra takibi başlatma, tebligat gönderme ve benzeri işlemler adli tatil süresince de yapılabilir.

Bitimi Adli Tatile Denk Gelen Sürelerin Etkisi

Adli tatile tabi olan dava ve işlemlerde, ilgili kanunların tayin ettiği sürelerin bitiş tarihi tatil zamanına denk gelirse; bu süreler, adli tatilin sona ermesinin ardından otomatik olarak ek süre tanınarak uzatılır. Hukuk, İdare ve Vergi Mahkemeleri için bu ek süre 7 gün olarak belirlenirken, Ceza Mahkemeleri için 3 gün olarak öngörülmüştür.

Bu ek süre uygulamaları, tarafların haklarının korunması ve sürenin yanlış hesaplanmasının önüne geçilmesi açısından son derece önemlidir. Ayrıca, yapay zeka destekli sistemler bu hesaplamalarda otomatik düzeltmeler yaparak, hata payını minimuma indirir.

Adli Tatilde İşlemler: Dava Açma ve İcra Takibi

Adli tatil döneminde, nöbetçi mahkemeler aracılığıyla dava açılması, icra takibi başlatılması ve tebligat gönderme işlemleri gerçekleştirilebilmektedir. Adliyelerdeki icra daireleri ve icra memurları, tatil süresince de çalışmalarına devam ettiğinden, hukuki işlemlerde herhangi bir aksama yaşanmaz.

Tebligat Kanunu'na göre, adli tatilde ve resmi tatillerde yapılan tebligatlar geçerliliğini korur; dolayısıyla hukuki sonuçlar doğuracak tüm işlemler, tatil döneminde de eksiksiz yerine getirilebilir.

Mali Tatil ve Süre Uzatmaları

5604 sayılı Kanun’un 1. maddesinin (1) numaralı fıkrasına göre, mali tatil her yıl 1 Temmuz ile 20 Temmuz tarihleri arasında uygulanır. Eğer Haziran ayının son günü tatil günü ise, mali tatil, Temmuz ayının ilk iş gününü takip eden günden itibaren başlar. 2025 yılı için mali tatil, 1 Temmuz 2025 Salı ile 20 Temmuz 2025 Pazar günleri arasında gerçekleşmektedir.

Mali tatil nedeniyle, sürenin bitiş tarihi mali tatile rastlayan işlemler için, bazı süreler mali tatilin son gününü izleyen tarihten itibaren 7 gün uzatılmış sayılır. Ayrıca, mali tatilin sona erdiği günü izleyen 5 gün içinde biten kanuni ve idari süreler, mali tatilin son gününü izleyen tarihten itibaren beşinci günün mesai saati bitiminde sona ermiş sayılır.

Yapay Zeka Destekli Hukuki Süre Hesaplama Sistemleri

Günümüzde, yapay zeka destekli teknolojiler, hukuki süreçlerin ve süre hesaplamalarının otomatikleştirilmesinde büyük rol oynamaktadır. Bu sistemler, resmi tatiller, adli tatil ve mali tatil gibi faktörleri göz önünde bulundurarak, sürelerin doğru ve eksiksiz hesaplanmasını sağlar.

Yapay zeka algoritmaları, hukuki işlemlerde zamanlama hatalarını en aza indirir; bu sayede dava açma, icra takibi ve tebligat gönderme gibi kritik işlemlerin zamanında tamamlanması mümkün hale gelir. Ayrıca, otomatik hata kontrolü ve hatırlatma özellikleri, tarafların hak kaybı yaşamalarını önleyerek güvenilir bir sistem sunar.

Sonuç

Hukuki süreçlerde süre hesaplamaları ve tatil dönemlerinin etkileri, doğru yönetilmesi gereken önemli konulardır. Sürelerin başlangıç günü tebliğ tarihini takip eden gün olarak kabul edilirken, internet ortamında işlemler gün sonu saat 23:59:59 itibarıyla tamamlanır.

2025 yılına ait adli tatil döneminde ve mali tatil uygulamalarında, ilgili süreler otomatik olarak uzatılarak tarafların haklarının korunması sağlanmaktadır. Bu bağlamda, yapay zeka destekli sistemler, hesaplamalarda doğruluk ve hız sağlarken, hukuki işlemlerin aksamadan yürütülmesine katkıda bulunmaktadır.