Yapay Zeka Destekli Adaylık Kaldırma Sınavı (AKS) Rehberi

Milli Eğitim Bakanlığı bünyesinde öğretmen adaylarının mesleki yeterliliklerinin ve eğitim-öğretim süreçlerindeki performanslarının değerlendirilmesi amacıyla uygulanan Adaylık Kaldırma Sınavı (AKS), hem sözleşmeli hem de kadrolu öğretmenlerin kariyer basamaklarında önemli bir dönüm noktasıdır. Bu sınav, “Aday Öğretmen” statüsünde görev yapan eğitimcilerin “öğretmen” unvanını elde etmeleri veya bu unvanlarını koruyabilmeleri için temel bir değerlendirme mekanizması işlevi görmektedir. Günümüzde yapay zeka destekli eğitim teknolojileri ve öğrenme platformları, öğretmen adaylarının bu sınava hazırlanma süreçlerini daha verimli ve etkin hale getirmektedir.

---

Adaylık Kaldırma Sınavı (AKS) Nedir?

AKS, Milli Eğitim Bakanlığı Öğretmen Atama ve Yer Değiştirme Yönetmeliği hükümleri gereğince aday öğretmenlere (kadrolu ya da sözleşmeli) uygulanan bir yazılı sınavdır. Bu sınavın amacı, aday öğretmenlerin mesleki bilgilerinin ve öğretmenlik yeterliliklerinin ölçülmesidir. Sınavda başarılı olan aday öğretmenler, adaylık süreçlerini tamamlayarak öğretmenlik kariyerlerine daha güçlü bir temelle devam etme şansını yakalarlar.

---

AKS’ye Giriş Şartları Nelerdir?

AKS’ye başvurmak isteyen adayların aşağıdaki koşulları yerine getirmesi beklenir:

• Performans Değerlendirmesi Başarısı: Aday sözleşmeli ve kadrolu öğretmenlerin “performans değerlendirmesi”nden başarılı olmaları gerekir.
• 1 Yıl Fiilen Çalışma: Sınav tarihi itibarıyla en az bir yıl fiilen çalışma şartını tamamlamış olmaları zorunludur.
• Sınav Ücreti: Belirlenen sınav ücretini, ilan edilen süre içerisinde ilgili hesaba yatırmak gerekir.

Yapay zeka destekli insan kaynakları ve öğrenme yönetim sistemleri, performans değerlendirmeleri süreçlerini standardize ederek, aday öğretmenlerin sınava hazır olup olmadığını objektif verilerle tespit etmede önemli bir rol oynayabilir.

---

AKS’nin Soru Sayısı ve İçeriği

Adaylık Kaldırma Sınavı, çoktan seçmeli 100 sorudan oluşmaktadır. Her soru için 5 cevap seçeneği bulunur ve bu seçeneklerden yalnızca biri doğrudur. Sınav içeriği, Milli Eğitim Bakanlığı’nın belirlediği çerçevede, aday öğretmenin mesleki bilgi ve becerilerini test etmeye yönelik soruları kapsar.

Özellikle sınav hazırlığında yapay zeka destekli soru bankaları, kişiye özel çalışma planları ve otomatik performans analizi sunarak adayların hangi konularda daha fazla efor sarf etmesi gerektiğini belirlemede büyük kolaylık sağlar.

---

Yanlış Cevaplar Doğru Cevapları Etkiliyor Mu?

AKS değerlendirme sisteminde, yanlış cevaplanan sorular doğru cevapları götürmemektedir. Diğer bir deyişle, 4 yanlış 1 doğruyu götürme gibi bir uygulama yoktur. Adaylar, yanlış yanıtları için ek bir puan kaybı yaşamazlar.

---

AKS Puanı Nasıl Hesaplanır?

Tüm soruları doğru cevaplayan adaylar, 100 puan alırlar. Her doğru cevap 1 puana karşılık gelir. Eğer sınavda iptal edilen soru veya sorular olursa, puanlama aşağıdaki formülle yapılır:

AKS Puanı = (100 × Net Sayısı) / Testteki Toplam Geçerli Soru Sayısı

Bu hesaplama yöntemi, adil bir puan dağılımı sağlamayı hedefler. Yapay zeka destekli deneme sınavı platformları, adayın net sayısını ve sınav simülasyonlarındaki iptal senaryolarını da hesaba katarak daha gerçekçi bir sınav deneyimi sunabilir.

---

AKS’de Başarılı Olmak İçin Gerekli Puan

Sınav, 100 tam puan üzerinden değerlendirilir ve 60 ve üzeri puan alan adaylar başarılı kabul edilir. Bu baraj, aday öğretmenlerin asgari düzeyde mesleki bilgi ve beceriye sahip olmalarını garanti altına almayı amaçlar.

---

AKS’de Başarılı Olanlar İçin Süreç Nasıl İşler?

Sınav sonuçları Öğretmen Yetiştirme ve Geliştirme Genel Müdürlüğü tarafından valiliklere bildirilir. Ardından, sınavda başarı gösteren sözleşmeli ve kadrolu öğretmenlerin adaylık süreci resmen tamamlanmış sayılır. Bu aşamadan sonra, öğretmenlere asıl kadro/ünvan verilir ve meslek hayatlarına daha sağlam bir statü ile devam ederler.

---

Sınavda Başarısız Olanlar İçin Süreç Nasıl İşler?

AKS’de başarılı olamayan aday öğretmenler, ilgili yönetmelik esaslarına göre il içinde aynı hizmet alanındaki başka bir eğitim kurumuna görevlendirilerek yeniden performans değerlendirmesine ve sınava tabi tutulurlar. İkinci kez de başarısız olan aday öğretmenler, öğretmenlik unvanını kaybederler.

Burada da yapay zeka destekli performans izleme ve analiz yazılımları, adayların eksik alanlarını daha net tespit ederek ikinci sınava daha iyi hazırlanmalarına yardımcı olabilir. Bu sayede başarısızlık oranının düşürülmesi hedeflenir.

---

Sonuç ve Değerlendirme

Adaylık Kaldırma Sınavı (AKS), öğretmen adaylarının mesleğe kalıcı olarak adım atmaları için zorunlu bir adımdır. Gerek sınav hazırlığı gerekse performans değerlendirmesi aşamalarında, yapay zeka destekli kaynakların ve eğitim teknolojilerinin önemi giderek artmaktadır. Bu teknolojiler, aday öğretmenlere kişiselleştirilmiş eğitim, analitik performans takibi ve anlık geri bildirim imkanları sunarak başarı oranını yükseltebilir.

Uzun vadede, AKS sürecinin adil, ölçme-değerlendirme kurallarına uygun ve öğretmenlerin gerçek yetkinliklerini ortaya koyan bir sistem olması, Türkiye’deki eğitim kalitesinin gelişimine de doğrudan katkı sağlayacaktır.