Yapay Zeka Destekli AYT (Alan Yeterlilik Testi) Rehberi
Yükseköğretim Kurumları Sınavı (YKS) denildiğinde akla ilk olarak üç farklı oturum gelir:
Temel Yeterlilik Testi (TYT), Alan Yeterlilik Testi (AYT) ve Yabancı Dil Testi (YDT).
Bu makalede, 2018 yılından itibaren uygulanmaya başlanan AYT hakkında
kapsamlı bilgileri ve yapay zeka destekli yöntemlerle sınava nasıl daha iyi
hazırlanabileceğinize dair ipuçlarını bulabilirsiniz.
AYT Nedir?
AYT (Alan Yeterlilik Testi), YKS’nin ikinci oturumudur. Yükseköğretim Kurumu tarafından
düzenlenen ve 2018 yılından beri uygulanan AYT, adayların alan bilgilerini ölçmek ve lisans programlarına
yerleştirmede kullanılacak puanları hesaplamak amacıyla gerçekleştirilir. Sınav, üniversiteye geçişin
önemli bir aşamasını oluşturur; çünkü adayın SAY (Sayısal), EA (Eşit Ağırlık), SÖZ (Sözel) ya da DİL
(Yabancı Dil) puan türündeki başarısı, lisans programlarına yerleştirilme sürecinde dikkate alınır.
Özellikle yapay zeka destekli online eğitim platformları, adayların AYT’ye yönelik
hazırlıklarını hızlandırarak, hangi konularda eksik olduklarını belirleyip hedefli çalışmalar yapmalarına
olanak tanır. Bu sayede, hem eksik konular hızlı bir şekilde kapatılabilir hem de sınav stratejisi daha
etkin biçimde planlanabilir.
Sınavda Hangi Alanlardan Sorular Sorulmaktadır?
AYT dört adet alt testten oluşur. Bu alt testler ve içerikleri şöyledir:
-
Türk Dili ve Edebiyatı – Sosyal Bilimler-1:
- Türk Dili ve Edebiyatı
- Tarih (Tarih 1)
- Coğrafya (Coğrafya 1)
-
Sosyal Bilimler-2:
- Tarih (Tarih 2)
- Coğrafya (Coğrafya 2)
- Felsefe Grubu
- Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi
Din kültürü ve ahlak bilgisi sorularını yanıtlamak istemeyen adaylar, YKS başvuru aşamasında ilgili
seçeneği işaretleyerek yerine felsefe grubu sorularını cevaplandırabilir. MEB e-okul sistemi
üzerinden de bu bilgiler kontrol edilerek din kültürü dersinden muaf olan öğrenciler, sorumlu
tutulacakları soruları netleştirebilirler.
-
Matematik: Lise müfredatının ağırlıklı matematik konularını kapsar.
-
Fen Bilimleri: Fizik, Kimya ve Biyoloji alanlarından sorular yer alır.
Tüm sorular, Milli Eğitim Bakanlığının (MEB) ortak müfredatına uygun olarak hazırlanmaktadır.
Yapay zeka destekli soru bankaları, MEB müfredatı ve geçmiş yıllardaki
çıkmış sorular temel alınarak adaylara kişiselleştirilmiş çalışma programları sunabilir.
AYT Puanı Nedir?
YKS’de her aday için en fazla dört farklı puan türü hesaplanır. Bunlar:
- SAY (Sayısal): Ağırlıklı olarak Matematik ve Fen Bilimleri testleri üzerinden hesaplanır.
- EA (Eşit Ağırlık): Matematik ile Türk Dili ve Edebiyatı – Sosyal Bilimler-1 testleri ön plandadır.
- SÖZ (Sözel): Türk Dili ve Edebiyatı – Sosyal Bilimler-1 ve Sosyal Bilimler-2 testleri dikkate alınır.
- DİL (Yabancı Dil): Yabancı Dil testine giren adaylar için hesaplanır.
AYT, bu puan türlerinin hesaplanmasında kritik bir rol oynar; çünkü adayın alacağı test sonuçları,
final puanına doğrudan etki eder. Adaylar, hangi lisans programına başvuracaklarına göre SAY, EA,
SÖZ veya DİL puanlarına ağırlık verebilirler.
Puanların Hesaplanması İçin En Az Kaç Net Yapılmalı?
2022 yılı öncesinde, TYT’den en az 150 puan almak gibi bir baraj uygulaması bulunmaktaydı.
Ancak 2022 yılında baraj puanı uygulaması kaldırıldığı için bu koşul artık geçerli değil.
Yine de farklı puan türlerinde (SAY, EA, SÖZ, DİL) puanınızın hesaplanabilmesi için, ilgili testlerde
en az 0,5 net yapmanız gerekir. Örneğin, sayısal (SAY) puan türü hesaplanması için
AYT’deki Matematik ve Fen Bilimleri testlerinin her birinden 0,5 net şartı bulunur. Sözel (SÖZ) için
Türk Dili ve Edebiyatı – Sosyal Bilimler-1 ve Sosyal Bilimler-2, eşit ağırlık (EA) için
Matematik ve Türk Dili ve Edebiyatı – Sosyal Bilimler-1, dil için ise Yabancı Dil testinden
0,5 net yapmak gerekir.
AYT Puanları Hangi Aralıkta Değişmektedir?
AYT puanları, 100 ile 500 aralığında hesaplanır. Daha sonra bu puanlara
Ortaöğretim Başarı Puanı (OBP) eklenerek yerleştirme puanı oluşturulur.
OBP, geçmiş senelerde olduğu gibi farklı bir katsayı ile eklenmektedir.
Yapay zeka destekli hesaplama araçları, OBP değerini girdiğinizde
hem ham puan hem de yerleştirme puanı (OBP dahil) çıktısı vererek,
tercihlerinizi daha bilinçli yapmanıza yardımcı olabilir.
Lisans Programlarını Tercih Edebilmek İçin Gerekli Baraj Nedir?
2022 yılında baraj puanı uygulaması kaldırıldığı için, adaylar puanının hesaplandığı
her türdeki lisans programlarına baraj engeli olmaksızın tercih yapabilirler.
Bu durum, daha fazla öğrencinin istediği bölümlere yerleşme şansını arttırırken,
rekabeti de bir ölçüde yükseltebilir.
Sınavda Kaç Soru Bulunmaktadır?
AYT, toplamda 4 alt testten oluşur. Her bölümde 40 soru yer alır.
Dolayısıyla toplam soru sayısı 160 olmaktadır. Sınav süresi tek oturumda
180 dakika olarak belirlenmiştir. Bu da adayların her soruya ortalama
67,5 saniye (1,125 dakika) ayırabileceği anlamına gelir.
Yapay zeka destekli zaman yönetimi araçları, adaylara hangi test grubunda
daha fazla vakit kaybettiklerini göstererek sınav stratejilerini ayarlamalarını sağlayabilir.
Böylece her bölüm için optimum hız ve doğruluk düzeyi yakalanabilir.
Netler Nasıl Hesaplanıyor?
Bir test bölümündeki net sayısı, doğru cevap sayısından
yanlış cevap sayısının 1/4’ünün çıkarılmasıyla bulunur. Bu kural, 4 yanlışın 1 doğruyu
götürmesi prensibiyle benzerlik gösterir. Örneğin, 20 doğru ve 8 yanlış cevap verdiyseniz, netiniz
20 - (8/4) = 20 - 2 = 18 olarak hesaplanır.
Hesaplama Aracıyla Hangi Türdeki Sonuçları Öğrenebilirim?
Sınav sonucunda SAY, EA, SÖZ ve DİL olmak üzere en fazla
4 adet puan hesaplanacaktır. Yapay zeka destekli sınav analiz
ve hesaplama araçları; bu dört puan türü için netlerinizi, tahmini sıralamanızı ve yüzdelik diliminizi
hesaplayabilir. Ayrıca OBP değerini ekleyerek ham puan ve yerleştirme puanı
(OBP dahil) sonuçlarını da görebilirsiniz.
Sonuçlara Okul Puanı Dahil Mi?
OBP (Ortaöğretim Başarı Puanı), sınav sonucuna dâhil edilerek yerleştirme puanı
hesaplamasında kullanılır. Ancak hesaplama aracında OBP bilgilerini girmeden yaptığınız işlemlerde
sadece ham puanınız hesaplanmış olur. OBP değerini girerek yaptığınız hesaplamalarda ise
hem ham puan hem de yerleştirme puanı sonuçlarını görebilirsiniz.
AYT Puanları Nasıl Hesaplanır?
AYT puanı hesaplanırken, her test bölümüne ve sonuç türüne ait farklı katsayılar kullanılır.
Matematik, Fen Bilimleri, Türk Dili ve Edebiyatı, Sosyal Bilimler-1 ve Sosyal Bilimler-2 alanlarından
gelen netler, SAY, EA ve SÖZ puan türlerine göre farklı ağırlıklara sahip olabilir.
Yapay zeka destekli kapsamlı puan hesaplama algoritmaları, hangi bölüme ne kadar
ağırlık verilmesi gerektiğini otomatik olarak uygulayarak adayın sınav performansını puan türlerine
göre ayrı ayrı hesaplar.
Böylece adaylar, istedikleri programla ilgili olarak hangi derslere daha fazla odaklanmaları gerektiğini
öngörebilirler. Örneğin, SAY ağırlıklı puan hedefleyen bir aday, matematik ve fen bilimleri testlerindeki
performansını artırmak için ekstra çalışmalar yapmalıdır.
Sonuç ve Değerlendirme
AYT, YKS’nin en kritik aşamalarından biridir ve adayların gelecekteki üniversite
ve meslek tercihlerini belirlemede büyük öneme sahiptir. Baraj puanı uygulamasının kaldırılmasıyla
birlikte, adaylar puanlarının hesaplandığı her puan türünde lisans programlarını tercih edebilme
esnekliğine kavuşmuştur. Ancak, bu durum rekabetin de bir ölçüde artmasına neden olabilir.
Yapay zeka destekli eğitim platformları ve hesaplama araçları, adayların hem
çalışma düzenlerini hem de sınav stratejilerini çok daha verimli şekilde yönetmelerine yardımcı olur.
Bu teknolojiler, MEB müfredatıyla uyumlu içeriklerin, geçmiş yıllarda çıkmış soruların ve deneme
sınavlarının kullanımını kolaylaştırarak adayların çalışma performanslarını sürekli analiz edebilir.
Adaylar eksik oldukları konularda özel çalışma planları elde ederken, doğru zaman yönetimiyle
hedef puanlarına ulaşma şanslarını da artırırlar.
Unutmayın, AYT sadece bir sınav değil; aynı zamanda geleceğinize atacağınız önemli bir adımdır.
Hedeflerinizi belirleyip doğru bir çalışma stratejisi benimsediğinizde ve teknolojiden yararlandığınızda,
başarıya ulaşmanız çok daha kolay olacaktır.
